Terug
Gepubliceerd op 23/04/2025

2025_GR_00177 - Klimaat - Stand van zaken klimaatactieplan en rapportering Lokaal Energie- en klimaatpact 1.0, 2.0 en 2.1 jaar 2024 - Kennisnemen

gemeenteraad
di 22/04/2025 - 20:05 Raadzaal
Kennis genomen

Samenstelling

Aanwezig

Willy Claes, voorzitter; Steven Vandeput, burgemeester; Karolien Mondelaers, schepen; Kevin Schouterden, schepen; Laurence Libert, schepen; Tom Thijsen, schepen; Tine Jans, schepen; Rik Dehollogne, schepen; Dries Martens, schepen; Frank Dewael, schepen; Dymfna Meynen, schepen; Astrid Franssens, schepen; Hugo Philtjens, gemeenteraadslid; Brigitte Smets, gemeenteraadslid; Marie-Paule Vandormael, gemeenteraadslid; Luc Dullaers, gemeenteraadslid; Tom Vandeput, gemeenteraadslid; Derya Erdogan, gemeenteraadslid; Habib El Ouakili, gemeenteraadslid; Frank Troosters, gemeenteraadslid; Joske Dexters, gemeenteraadslid; Ellen Hoebrechts, gemeenteraadslid; Tom Cox, gemeenteraadslid; Raf Martens, gemeenteraadslid; Bart Moors, gemeenteraadslid; Inge Hendrikx, gemeenteraadslid; Pieter Jamaer, gemeenteraadslid; Nele Kelchtermans, gemeenteraadslid; Dirk Thoelen, gemeenteraadslid; Tinne Knapen, gemeenteraadslid; Laure Lesire, gemeenteraadslid; Annelies Vanderlinden, gemeenteraadslid; An Cox, gemeenteraadslid; Gerda Veldeman, gemeenteraadslid; Toon Vranken, gemeenteraadslid; Davy Wolfs, gemeenteraadslid; Patrick Mortelmans, gemeenteraadslid; Heidi Kestens, gemeenteraadslid; Magalie Manshoven, gemeenteraadslid; Peter Vanaken, waarnemend algemeen directeur

Afwezig

Hubert Lenssen, gemeenteraadslid; Bright Adiyia, gemeenteraadslid; Koen Reekmans, gemeenteraadslid; Aurelie Decoene, gemeenteraadslid

Secretaris

Peter Vanaken, waarnemend algemeen directeur

Voorzitter

Willy Claes, voorzitter
2025_GR_00177 - Klimaat - Stand van zaken klimaatactieplan en rapportering Lokaal Energie- en klimaatpact 1.0, 2.0 en 2.1 jaar 2024 - Kennisnemen 2025_GR_00177 - Klimaat - Stand van zaken klimaatactieplan en rapportering Lokaal Energie- en klimaatpact 1.0, 2.0 en 2.1 jaar 2024 - Kennisnemen

Motivering

Aanleiding en context

Stad Hasselt ondertekende het Burgemeestersconvenant 2030 en stelde een kimaatactieplan 2030 op, met een luik mitigatie en een luik adaptatie. Over het Burgemeestersconvenant moet 2-jaarlijks gerapporteerd worden aan Europa.

Stad Hasselt ondertekende het Lokaal Energie- en Klimaatpact 1.0 op 28 september 2021, het LEKP 2.0 op 22 november 2022 en het LEKP 2.1 op 27/06/2023. Ook Kortessem ondertekende de 3 pacten.

Binnen het Lokaal Energie- en Klimaatpact (LEKP) moet een jaarlijkse inhoudelijke en financiële rapportering met betrekking tot de voortgang opgemaakt worden. Deze moet na voorlegging aan de gemeenteraad bij Agentschap Binnenlands Bestuur ingediend worden (vòòr 1 mei 2025). Hiervoor wordt gebruik gemaakt van het Lokaal Klimaatpactportaal, waar de Vlaamse overheid de monitoring van de doelstellingen bijhoudt. De financiële rapportering gebeurt vanaf dit jaar via een template in excel en deze eerste keer voor de jaren 2023 en 2024.

Het LEKP werkt rond 4 werven waarin een aantal doelstellingen worden nagestreefd: 

  • Werf 1: Laten we een boom opzetten
  • Werf 2: Verrijk je wijk
  • Werf 3: Elke buurt deelt en is duurzaam bereikbaar
  • Werf 4: Water, het nieuwe goud.

En daarnaast zijn er nog een aantal algemene doelstellingen:

  • ondertekenen van het burgemeesterconvenant
  • verledding van de openbare verlichting
  • energie- en CO2 - besparing in het eigen patrimonium
  • opstellen van een warmte- en sloopbeleidsplan
  • geen heffingen op hernieuwbare energie.

Het lokaal Klimaatpactportaal is door Agentschap Binnenlands Bestuur (ABB) opgemaakt als monitoringstool van het LEKP. Hier worden de resultaten van de lokale besturen opgevolgd en gebundeld. De data wordt automatisch via andere kanalen zoals het groenblauwpeil, VEKA, Fluvius, ... verzameld en slechts periodiek aangepast. Dit is de derde keer dat er in het kader van het LEKP moet gerapporteerd worden.  

Argumentatie

Rapportering Klimaatactieplan

De laatst beschikbare CO2-emissie-inventaris is op dit moment deze van 2022. In 2022 zijn de sectoren transport, huishoudens en de tertiaire sector verantwoordelijk voor het grootste deel van de CO2-uitstoot in Hasselt. Ten opzichte van 2011 daalde de CO2-uitstoot met 15,9%. De sector huishoudens daalde met 30% en openbaar vervoer met bijna 21%. De tertiaire sector daalde dit jaar ook, met 13,5%, maar het particulier en commercieel vervoer steeg licht met 3,4%. De cijfers van 2022 dalen behoorlijk  t.o.v. het jaar 2021. Waarschijnlijk is dit voor een groot deel te wijten aan de minder koude winter in 2022 en het feit dat er zuiniger met energie omgesprongen werd door de stijgende energieprijzen o.a. ten gevolge van de oorlog in Oekraïne. 

Tegen 2030 is er op Europees niveau vastgelegd dat minstens 42,5% van de verbruikte energie hernieuwbaar moet geproduceerd worden. In 2022 is 21,1% van de elektriciteitsproductie al hernieuwbaar opgewekt. De  PV-installaties bij huishoudens blijven stijgen van 3,1 installaties per 100 huishoudens in 2011 naar 23,2 in 2023. Hier dragen de herhaaldelijke groepsaankopen van de stad Hasselt aan bij. Het is immers belangrijk om op twee sporen te werken: enerzijds energie besparen, anderzijds meer lokale productie van hernieuwbare energie.

Inzake klimaatmitigatie werd er vorig jaar ingezet op relighting van de sporthal Runkst en relamping van het Cultureel Centrum de Mozaïek en de speelplaats van de Klokschool, er werden groepsaankopen georganiseerd, renovatiebegeleiding voor particulieren en energiecoaching voor bedrijven. Er werden zonnepanelen gelegd op SBS Rapertingen, zwembad Kapermolen, het crematorium en Welzijnscampus II. Inzake mobiliteit was en is er een mooi aanbod dat o.a. de modal shift en deelmobiliteit ondersteunt. Het duurzame stadsmagazine 'De duurzame Hasselaar' werd in alle brievenbussen bedeeld, er hadden verschillende klimaattafels plaats, duurzame burgerinitiatieven werden ondersteund en er vonden diverse acties plaats i.k.v. circulariteit en de voedselstrategie 'Hasselt is ons ERF'.

Klimaatadaptatie wordt gerapporteerd via vijf verplichte indicatoren. 

  • Meer ruimte voor hemelwateropvang: Hasselt heeft in 2024 114 m³ hemelwateropvang gerealiseerd. De definitieve berekening van de heraanleg van het stadspark ontbreekt hier nog en zal later toegevoegd worden. We boeken dus zeker vooruitgang. De historische hemelwateropvang werd nergens geregistreerd. Fluvius zou bezig zijn met een inhaaloperatie. Zolang er geen gegevens over het verleden zijn, is het moeilijk om een concrete doelstelling en evolutie te rapporteren.
  • Verminderen van de verharding: We realiseerden een ontharding van 9.752 m² in bij de heraanleg van straten, pleinen en parken. Een versnelling van de ontharding, ook als compensatie voor nieuwe ontwikkelingen, zal nodig zijn in de toekomst. Door nieuwe ontwikkelingen blijft de verhardingsgraad stijgen, wat een grote negatieve impact heeft op wateroverlast en droogte. Een kritische blik op bestaande en bijkomende verharding is broodnodig.
  • Meer bomen: Er werden 3.421 bomen geplant op het grondgebied van ‘oud’ Hasselt in 2024. Dat betekent een totaal van 13.899 in de afgelopen legislatuur. Er wordt dus zeker vooruitgang geboekt. 
  • Daling waterconsumptie: Zonder een effectieve actie of campagne, is het grondwaterverbruik gedaald naar 86 liter per dag per persoon. De positieve evolutie is dus ingezet. We zouden deze kunnen versnellen door bijkomende acties uit te voeren.
  • Gezondheidsrisico's t.g.v. klimaat: De oversterfte t.g.v. klimaat is heel wisselend en afhankelijk van de weersomstandigheden, vooral van de hitte in het zomerseizoen. De zomer van 2023 was een gematigde zomer, dus er was ondersterfte. Daardoor is op dit moment de doelstelling (0 % oversterfte) behaald. Of dit zo in de toekomst blijft, is twijfelachtig. Bijkomende maatregelen tegen hittestress zijn altijd zinvol en zullen een positief effect hebben.

De onderstaande acties hebben bijgedragen aan de realisatie van de doelstellingen rond klimaatadaptatie. 

  • Uitbreiding Kapermolenpark: ontharding parking Elfde Liniestraat, met aanleg groenperken en planten van bomen;
  • Aanleg camperplaats Kapermolenpark: grote ontharding, met aanleg groenperken, planten van bomen en verhogen opvangcapaciteit hemelwater;
  • Heraanleg riolering Kuringen Noord fase 3: ontharding, planten van bomen en verhogen opvangcapaciteit hemelwater;
  • Herinrichting OC Malpertuus: ontharding, met aanleg groenperken, planten van bomen en verhogen opvangcapaciteit hemelwater;
  • Aanleg Hoppinpunt Kiewit: planten van bomen en verhogen opvangcapaciteit hemelwater;
  • Uitbreiding Stadspark: ontharding, planten van bomen en verhogen opvangcapaciteit hemelwater;
  • Herinrichting park Beukenhof: planten van bomen;
  • Diverse wegenisprojecten, o.a. Diesterstraat en Sint-Jozefstraat/Capucienenstraat: ontharding, aanleg van groenperken en planten van bomen.

In 2025 staan de aanleg van de buurtparken Notelarenlaan en Rongeseplein, de onthardingen i.k.v. “Banneux onthardt!”, het planten van park- en laanbomen, enkele kleinere onthardingsprojecten en diverse wegenwerken op het programma. 


Rapportering Lokaal Klimaat- en Energiepact

Het dashboard van het klimaatpactportaal geeft na deze derde meting een voortgang van 30% aan (t.o.v. 24% voor 2023) voor het totaal van de doelstellingen van de 4 werven en de basisvoorwaarden van het LEKP 1.0, 2.0 en 2.1. 

Inzake de basisvoorwaarden wordt er goed gescoord op de verLEDding van de openbare verlichting. Vergroening (werf 1) en ontharding en hemelwateropvang (werf 4) kennen ook vooruitgang door de reeds eerder opgesomde projecten.

Voor de werf 'Verrijk je wijk' wordt er ingezet op renovatiebegeleiding en hernieuwbare energie. Er zijn zo'n 421 dossiers gestart met renovatiebegeleiding en 963 offertes aangevraagd (waarvan 15% effectief is/word uitgevoerd), echter de cijfers komen pas in het pactportaal als alle werken zijn uitgevoerd en de burenpremie is aangevraagd. Het thematisch wijkverbeteringscontract is in orde en via de klimaattafels hebben we ook al veel burgers kunnen laten participeren. Er zijn/worden coöperatief zonnepanelen gelegd op het dak van het Jenevermuseum, OC Godsheide, Cultureel Centrum De Mozaïek, de Klokschool en sporthal de Weyer.

Bij werf 3, (fossielvrije) deelmobiliteit, stijgen het aantal (semi)publieke laadpunten fors. Het cijfer voor fietspaden hinkt wat achterop, maar Hasselt beschikt al over een uitgebreid fietspadennetwerk en er staan ook nog wat fietspaden(heraanleg) op de planning.

Juridische grond

Het Lokaal Energie- en Klimaatpact van de Vlaamse Regering en de Vlaamse steden en gemeenten van 4 juni 2021 aangaande het verbintenissen engagement inzake de algemene engagementen en de vier werven behoudend 16 specifieke doelstellingen.

Besluit van de Vlaamse Regering van 8 juli 2022 - subsidie LEKP.

Artikel 2 van het Decreet Lokaal Bestuur: “De gemeenten zijn overeenkomstig artikel 41 van de Grondwet bevoegd voor de aangelegenheden van gemeentelijk belang. Voor de verwezenlijking daarvan kunnen ze alle initiatieven nemen. Ze beogen om bij te dragen aan de duurzame ontwikkeling van het gemeentelijk gebied.”

Regelgeving bevoegdheid

Artikel 40-41 van het decreet lokaal bestuur
De gemeenteraad is bevoegd op basis van artikel 40-41 van het decreet lokaal bestuur

Besluit

De gemeenteraad beslist:

Artikel 1

De gemeenteraad neemt kennis van de stand van zaken van het klimaatactieplan.

Artikel 2

De gemeenteraad neemt kennis van de inhoudelijke en financiële rapportering 2024 van het Lokaal energie- en klimaatpact 1.0, 2.0 en 2.1.