Het beleidsakkoord 2019-2024 streeft naar een duurzame ruimtelijke ontwikkeling voor Hasselt én naar een aangename stad voor en met elke Hasselaar. Tevens willen we verdichten op goed uitgeruste locaties en ter zelfder tijd een aantrekkelijke, bruisende stad blijven. Om hieraan te werken streven we naar regelgeving die proactief is, ruimte laat voor creativiteit in het ontwerpproces, flexibel en toekomstbestendig is. De verordeningen woonkwaliteit (2011), wonen boven winkels (1997) en vergunningsplichtige bestemmingen en bestemmingswijzigingen (2007) van de stad Hasselt beantwoorden niet aan deze beschrijving. Door de vele minutieuze bepalingen, met name in de verordening woonkwaliteit (2011), worden ze eerder gezien als obstakel, dan wel een efficiënt richtsnoer voor ontwikkelingen. Ze geven aanleiding tot discussies die uiteindelijk weinig bijdroegen aan de ruimtelijke kwaliteit van een woonproject. Daarom besloot stad Hasselt tot het opheffen van de verordening wonen boven winkels (1997) en vergunningsplichtige bestemmingen en bestemmingswijzigingen (2007), en het aanpassen van de verordening woonkwaliteit (2011).
De verordening werd goedgekeurd door de gemeenteraad van Hasselt op 16 december 1997. De verordening werd destijds opgemaakt om de tendens van het omvormen van woningen naar winkelpanden waarbij enkel het gelijkvloers in gebruik wordt genomen en de bovenverdiepingen ongebruikt blijven, tegen te gaan. Deze tendens was om verschillende redenen nadelig voor de stad: de gevels van de bovenverdiepingen werden niet of slecht onderhouden en het stadscentrum dreigde een desolaat uitzicht te krijgen na het sluitingsuur van de winkels. Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan stelde overigens dat de bewoning in de kernen moest bevorderd worden en dat een functionele verweving na te streven was. De tendens die zich stelde was hiermee in strijd. De verordening legt op dat er minstens een woongelegenheid moet voorzien worden bij het bouwen, herbouwen of wijzigen van bestemming van commerciële of dienstverlenende gebouwen met particulier karakter in het stadscentrum. Voorts gaat de verordening verder in op de concrete randvoorwaarden van die woongelegenheden. Het stadsbestuur stelt voor om de verordening op te heffen omdat deze niet resulteert in de gewenste ruimtelijke kwaliteit. Ze verhindert tevens een dynamische stadsontwikkeling in de stadskern.
Op 16 maart 2023 heeft het college van burgemeester en schepenen de opheffing verordening bestemmingswijzigingen en vergunningsplichtige bestemmingswijzigingen goedgekeurd om daarna cfr. artikel 2.3.2.§2 van de VCRO aan het departement, de deputatie en aan de gemeentelijke commissie voor ruimtelijke ordening advies te vragen. Het departement en de deputatie geven advies over de onverenigbaarheid, de strijdigheid of de niet-naleving, vermeld in paragraaf 2/1, derde lid, 1° tot en met 5°. De adviezen worden binnen dertig dagen na de ontvangst van het dossier naar het college van burgemeester en schepenen gestuurd. Als er geen advies is verleend binnen die termijn, mag aan de adviesvereisten worden voorbijgegaan.
De opheffing van verordening wordt aan de deputatie van provincie Limburg voorgelegd op 3 april 2023. De deputatie gaf geen advies.
De opheffing van de verordening wordt aan het departement omgeving voorgelegd op 3 april 2023. Het departement gaf het volgende advies :
“De verordening waarnaar verwezen wordt, is meer dan 25 jaar oud en voldoet niet aan de hedendaagse praktijk van bouwen in een binnenstad. Vanzelfsprekend is deze oude verordening dan eerder een struikelblok geweest dan een instrument om een gezond beleid te voeren rond wonen boven winkels. Om de leefbaarheid van de binnenstad te vergroten en de verloedering van onbewoonde verdiepingen boven winkels tegen te gaan is het nog steeds aangewezen beleid te voeren rond wonen boven winkels. We adviseren de stad Hasselt om de verordening niet zonder meer af te schaffen maar onderzoek te doen naar mogelijkheden om de verloedering van onbewoonde verdiepingen boven winkels aan te pakken en ook om de verdiepingen boven winkels beter te benutten, dus een beter ruimtelijk rendement na te streven (cfr. strategische visie van het BRV). Dit zal de leefbaarheid van de binnenstad verhogen. De stad kan zich hierbij laten inspireren door andere steden die beleid voeren rond wonen boven winkels : Sint-Truiden (RUP binnenstad – Luikerstraat), Gent, Mechelen, …
Op 6 juni 2023 wordt de ontwerp verordening voorgelegd aan de gemeentelijke commissie ruimtelijke ordening.
Afschaffing verordening wonen boven winkels en bestemmingswijziging. Het afschaffen hangt samen met het in werking treden van de nieuwe verordeningen. De leegstand boven de winkels en het gebruik van deze ruimtes als opslagruimtes is een probleem in de stad. Wat is de motivatie voor deze afschaffing, dit is onduidelijk. De motivering moet toegelicht worden door het beleid.
Ongunstig advies voor de afschaffing verordening wonen boven winkels en bestemmingswijzigingen
Een openbaar onderzoek heeft plaatsgevonden van 1 februari 2024 tot en met 1 maart 2024.
Dit werd bekendgemaakt in het stedelijk informatieblad "De nieuwe Hasselaar" van januari 2024, door aanplakking aan het stadhuis, de stedelijke website en het Belgisch Staatsblad op 24 januari 2024 http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi/article.pl?language=nl&sum_date=2024-01-24&lg_txt=N&numac_search=2024700212
Voor de verordening wonen werd een plan-MER screening opgemaakt die aan de adviesverlenende instanties werd voorgelegd en deze adviezen werden samen met deze plan-MER screening ter advies voorgelegd aan het team omgevingseffecten, milieueffectrapportage van het departement omgeving op 12 april 2024.
Op 24 april 2024 gaf het team omgevingseffecten het volgende advies:
Het screeningsdossier bevat de nodige informatie over de voorgenomen stedenbouwkundige verordening en heeft de relevante milieudisciplines besproken.
Enkel adviesinstantie Agentschap Wegen en Verkeer heeft opmerkingen geuit over de beschrijving en beoordeling van de milieueffecten van de stedenbouwkundige verordening (het gaat om één advies uitgebracht over de 4 hierboven vermelde verordeningen samen). Er wordt aangegeven dat dit advies handelt over de verordening mobiliteit. De opmerkingen werden op een voldoende wijze beantwoord en verwerkt of weerlegd in het screeningsdossier via een toevoeging van een 6e hoofdstuk in de screeningsnota, zodat het screeningsdossier voldoende informatie bevat om een correcte inschatting m.b.t. de milieueffecten te kunnen maken.
In het screeningsdossier wordt duidelijk aangetoond dat de milieueffecten die de stedenbouwkundige verordening genereert niet van die aard zijn dat zij als aanzienlijk beschouwd moeten worden.
Opmerkingen die geen betrekking hebben op de beschrijving en beoordeling van de milieueffecten, maar die een suggestie inhouden om de stedenbouwkundige verordening te verbeteren hebben geen impact op de beoordeling van de aanzienlijkheid van de milieueffecten ervan. De initiatiefnemer beschikt in het kader van de plan-m.e.r.-screening over de vrije keuze om al dan niet in te gaan op deze opmerkingen.
Rekening houdend met het bovenvermelde bevestigt het Team Omgevingseffecten dat de stedenbouwkundige verordening geen aanleiding geeft tot aanzienlijke negatieve milieugevolgen en dat de opmaak van een plan-MER niet nodig is.
Het stadbestuur zet in op actieve stadsontwikkeling met andere instrumenten zoals de detailhandelsvisie, opmaken van overeenkomsten met projectontwikkelaars, inzet van de stedenbouwkundige last, menging van functies gebaseerd op de visie van het deelgebied die wordt uitgewerkt in omgevingsscans, het inzetten van de kwaliteitsmeter als dialoogkader bij omgevingsvergunningsaanvragen, enz...
Het is aangewezen om deze verordening op te heffen omdat deze niet resulteert in de gewenste ruimtelijke kwaliteit. Ze verhindert tevens een dynamische stadsontwikkeling in de stadskern.
Vlaamse Codex Ruimtelijke ordening art. 2.3.1 en art. 2.3.2.
De gemeenteraad keurt de opheffing van de stedenbouwkundige verordening wonen boven winkels (16 december 1997) goed.
Na opheffing wordt deze opheffing van de verordening wonen boven winkels bekendgemaakt op de stedelijke website.