Terug
Gepubliceerd op 01/03/2023

2023_GR_00041 - Klimaat - Stand van zaken klimaatactieplan en rapportering Lokaal Energie- en klimaatpact 1.0 - Kennisnemen

gemeenteraad
di 28/02/2023 - 20:01 Raadzaal
Kennis genomen

Samenstelling

Aanwezig

Guido Fissette, voorzitter; Steven Vandeput, burgemeester; Marc Schepers, schepen; Dymfna Meynen, schepen; Habib El Ouakili, schepen; Laurence Libert, schepen; Rik Dehollogne, schepen; Nele Kelchtermans, schepen; Frank Dewael, schepen; Derya Erdogan, schepen; Brigitte Smets, gemeenteraadslid; Karolien Mondelaers, gemeenteraadslid; Kevin Schouterden, gemeenteraadslid; Pieter Cuppens, gemeenteraadslid; Joske Dexters, gemeenteraadslid; Bert Lambrechts, gemeenteraadslid; Gerald Corthouts, gemeenteraadslid; Frank Troosters, gemeenteraadslid; Joost Venken, gemeenteraadslid; Kim De Witte, gemeenteraadslid; Silvie Nickmans, gemeenteraadslid; Stefan Hendrickx, gemeenteraadslid; Anne Caelen, gemeenteraadslid; Inge Hendrikx, gemeenteraadslid; Tom Cox, gemeenteraadslid; Raf Martens, gemeenteraadslid; Bart Moors, gemeenteraadslid; Dietrich Vandereyken, gemeenteraadslid; Carlo Gysens, gemeenteraadslid; Maryam Jamshid, gemeenteraadslid; Philip De Hollogne, gemeenteraadslid; Hubert Lenssen, gemeenteraadslid; Dirk Sweron, gemeenteraadslid; Marc Roppe, gemeenteraadslid; Peter Briers, gemeenteraadslid; Sameer Srivastva, gemeenteraadslid; Dirk Thoelen, gemeenteraadslid; Koen Deconinck, algemeen directeur

Afwezig

Michel Froidmont, gemeenteraadslid; Tom Vandeput, gemeenteraadslid; Lut Creemers, gemeenteraadslid; Koen Ooms, gemeenteraadslid; Joost Laureys, adjunct-algemeendirecteur; Peter Vanaken, adjunct-algemeendirecteur

Secretaris

Koen Deconinck, algemeen directeur

Voorzitter

Guido Fissette, voorzitter
2023_GR_00041 - Klimaat - Stand van zaken klimaatactieplan en rapportering Lokaal Energie- en klimaatpact 1.0 - Kennisnemen 2023_GR_00041 - Klimaat - Stand van zaken klimaatactieplan en rapportering Lokaal Energie- en klimaatpact 1.0 - Kennisnemen

Motivering

Aanleiding en context

Stad Hasselt ondertekende het Burgemeestersconvenant 2030, aangaande de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen, en stelde een kimaatactieplan 2030 op, met een luik mitigatie en een luik adaptatie. Over het Burgemeesterscovenant moet 2-jaarlijks gerapporteerd worden aan Europa.

Stad Hasselt ondertekende het Lokaal Energie- en Klimaatpact 1.0 op 28 september 2021.

Binnen het Lokaal Energie- en Klimaatpact (LEKP) moet een jaarlijkse inhoudelijke rapportering met betrekking tot de voortgang opgemaakt worden dat na voorleggen aan de gemeenteraad bij Agentschap Binnenlands Bestuur moet ingediend worden (voor 1 maart 2023). Hiervoor wordt gebruik gemaakt van het Lokaal Klimaatpactportaal, waar de Vlaamse overheid de monitoring van de doelstellingen bijhoudt. De financiële rapportering gebeurt via codes in de BBC.

Het LEKP werkt rond 4 werven waarin een aantal doelstellingen worden nagestreefd: 

  • Werf 1: Laten we een boom opzetten
  • Werf 2: Verrijk je wijk
  • Werf 3: Elke buurt deelt en is duurzaam bereikbaar
  • Werf 4: Water, het nieuwe goud.

En daarnaast zijn er nog een aantal algemene doelstellingen:

  • ondertekenen van het burgemeesterconvenant
  • verledding van de openbare verlichting
  • energie- en CO2- besparing in het eigen patrimonium
  • opstellen van een warmte- en sloopbeleidsplan
  • geen heffingen op hernieuwbare energie.

Het lokaal Klimaatpactportaal is door Agentschap Binnenlands Bestuur (ABB) opgemaakt als monitoringstool van het LEKP. Hier worden de resultaten van de lokale besturen opgevolgd en gebundeld. De data wordt automatisch via andere kanalen zoals het groenblauwpeil, VEKA, Fluvius, ...verzameld en slechts periodiek aangepast. Dit is de eerste keer dat er in het kader van het LEKP moet gerapporteerd worden. Nog niet van alle doelstellingen zijn er gegevens beschikbaar en andere zijn nog onvolledig. ABB werkt dit nog verder uit.

Argumentatie

Rapportering Burgemeestersconvenant (Convenant of Mayors)

De eindrapportering voor CoM2020 is samengenomen met de eerste rapportering voor CoM2030. Tegelijk werden er antwoorden gegeven op het feedback rapport van Europa op de ingediende actieplannen (zie bijlage 1). De Limburgse gemeenten werden geëvalueerd aan de hand van een 'grouped analysis' met ondersteuning van de provincie Limburg. Er werd ook een update (bijlage 3) van de risico- en kwetsbaarheidsanalyse 2019 (bijlage 2) toegevoegd, met nieuwe inzichten rond droogte en intense neerslag. De nodige documenten en data werden ingediend via het online platform van het Burgemeestersconvenant.

Voor de rapportering wordt gewerkt met de laatst beschikbare CO2-emissie-inventaris, dat is op dit moment deze van 2020. In 2020 zijn de sectoren huishoudens, particulier en commercieel vervoer en tertiaire sector verantwoordelijk voor het grootste deel van de CO2-uitstoot in Hasselt. Ten opzichte van 2011 daalde de CO2-uitstoot met 11,2 %. De sector huishoudens daalde met 20 %, openbaar vervoer met 29,9 % en tertiaire sector met 9,1 %. Het particulier en commercieel vervoer steeg met 5,8 %. Belangrijke kanttekening bij de cijfers van 2020 is uiteraard dat dit het jaar was waarin corona uitbrak met de lockdowns als gevolg. Een gedeelte van de daling van de uitstoot zal dus mogelijk niet behouden blijven in de cijfers van 2021.

Opvallend is dat de PV-installaties bij huishoudens de laatste jaren behoorlijk zijn toegenomen, van 3,1 installaties per 100 huishoudens in 2011 naar 19,5 in 2022. Hier dragen de herhaaldelijke groepsaankopen van de stad Hasselt aan bij. Het is immers belangrijk om op twee sporen te werken: enerzijds energie besparen, anderzijds meer lokale productie van hernieuwbare energie.

Inzake klimaatmitigatie werd er vorig jaar ingezet op relighting van het Modemuseum, installatie van hernieuwbare energie (PV Hoge Vijf Banneux en windmolen Kiewit), groepsaankopen, renovatiebegeleiding en het strategisch vastgoedplan SURE2050. Dit jaar werken we hieraan verder en bijkomend is er de beurs voor duurzaam bouwen en wonen Thermostaat, de klimaatkrant, energiecoaching voor bedrijven, de klimaattafels en de opmaak van een warmteplan.

Voor het eerst moet in het kader van het Burgemeestersconvenant ook gerapporteerd worden over klimaatadaptatie. Hiervoor werden zes verplichte indicatoren naar voor geschoven:

  • Meer ruimte voor hemelwateropvang: Er werd een verbetering gerealiseerd door diverse projecten in verkavelingen, de aanleg van nieuwe bufferbekkens, rioleringsprojecten etc. Omwille van de beperkte gegevens die worden bijgehouden, is het niet mogelijk om de vooruitgang te kwantificeren.
  • Verharding vermindering: Hier werd geen vooruitgang geboekt. Het is de bedoeling om de verhardingsgraad status quo te houden t.o.v. 2017, maar deze is gestegen.
  • Meer bomen: Voorlopig werd er geen voortgang gerapporteerd omdat ook hiervoor de nodige cijfers niet beschikbaar zijn. De stedelijke diensten hebben de afgelopen jaren 7.950 extra bomen geplant (klimaatbomen, geboortebos, laan- en parkbomen, project speelplaatsen en geboortebos). In 2018 werd 2.345 ha van het Hasseltse grondgebied bedekt met bomen
  • Daling waterconsumptie: Hier werd geen vooruitgang geboekt. Het is de bedoeling om de waterconsumptie met 15 % te laten dalen t.o.v. 2017, maar de afgelopen jaren steeg de waterconsumptie.
  • Daling van het gezondheidsrisico t.g.v. het klimaat: Het is het doel om geen oversterfte meer te hebben t.g.v. klimaatfactoren tegen 2030. Deze doelstelling hebben we nog niet bereikt. De oversterfte fluctueert jaarlijks en is vooral afhankelijk van de hitte in de zomer. Er is voorlopig geen trend waargenomen in de afgelopen jaren.

Er is dus geen duidelijke vooruitgang waargenomen in de indicatoren voor klimaatadaptatie. Gedeeltelijk is dit te wijten aan het ontbreken van data. Tegen de volgende rapportering (einde 2024) is het de bedoeling om wel cijfers te presenteren. Hoewel er de afgelopen jaren belangrijke projecten inzake klimaatadaptatie werden uitgevoerd, die elk apart ook mooie resultaten kunnen voorleggen, is dat niet onmiddellijk zichtbaar in de rapportering. De voortgang van deze indicatoren blijft dan ook een belangrijk aandachtspunt tot 2030 en daarna.

Inzake klimaatadaptatie werd er vorig jaar ingezet op het vergroenen van speelplaatsen, groepsaankoop groene daken en gevels en klimaatbomen. Dit jaar werken we rond klimaattuincoaches en enkele concrete onthardings- en vergroeningsprojecten, vooral in de Banneuxwijk. Daarnaast zorgen we ervoor dat de principes van klimaatadaptatie toegepast worden in de projecten van andere diensten.

 

Rapportering Lokaal Klimaat- en Energiepact

Het dashboard van het klimaatpactportaal geeft een eerste meting van de doelstellingen van de 4 werven van het LEKP 1.0 weer.

In kader van vergroening (werf 1) en ontharding en hemelwateropvang (werf 4) zijn er al verschillende acties gebeurd, lopende en gepland. Echter de juiste cijfers verzamelen is niet eenvoudig. In de rapportering werd rekening gehouden met de volgende projecten:

  • klimaatbomen
  • broeikasbomen
  • vergroenen speelplaatsen
  • afkoppeling regenwaterafvoer Centrale Werkplaatsen

Enkele projecten die werden uitgevoerd op het openbaar domein (heraanleg wegen en pleinen, bijkomende buffercapaciteit voor hemelwater) zullen later nog toegevoegd worden en duidelijk worden in de volgende rapportering begin 2024.

Voor de werf 'Verrijk je wijk' is er een pilootproject wijkrenovatie geweest in drie wijken, wat nu met een renovatiebegeleider en ontzorgingstraject wordt uitgebreid naar heel Hasselt. Daarnaast is er een coöperatief PV-project uitgevoerd in Woonzorgcentrum Hoge Vijf Stadspark en worden er ook voor 2023 opgestart.

Juridische grond

Het Lokaal Energie- en Klimaatpact van de Vlaamse Regering en de Vlaamse steden en gemeenten van 4 juni 2021 aangaande het verbintenissen engagement inzake de algemene engagementen en de vier werven behoudend 16 specifieke doelstellingen.

Besluit van de Vlaamse Regering van 8 juli 2022 - subsidie LEKP.

Artikel 2 van het Decreet Lokaal Bestuur: “De gemeenten zijn overeenkomstig artikel 41 van de Grondwet bevoegd voor de aangelegenheden van gemeentelijk belang. Voor de verwezenlijking daarvan kunnen ze alle initiatieven nemen. Ze beogen om bij te dragen aan de duurzame ontwikkeling van het gemeentelijk gebied.”

Regelgeving bevoegdheid

Artikel 40-41 van het decreet lokaal bestuur
De gemeenteraad is bevoegd op basis van artikel 40-41 van het decreet lokaal bestuur

Besluit

De gemeenteraad beslist:

Artikel 1

De gemeenteraad neemt kennis van de stand van zaken van het klimaatactieplan en de rapportering in kader van het burgemeestersconvenant.

Artikel 2

De gemeenteraad neemt kennis van de rapportering van het Lokaal energie- en kilmaatpact 1.0 voor het jaar 2022.