De Vlaamse Regering wil schaalvergroting ondersteunen om sterke en bestuurskrachtige lokale besturen te creëren. Dit gebeurt onder andere door samenvoegingen van gemeenten te stimuleren en te ondersteunen. De Vlaamse Regering neemt verschillende maatregelen, namelijk een tijdelijke verhoging van het aantal uitvoerende politieke mandatarissen, een schuldovername, een garantieregeling voor verschillende fondsen, een optimalisatie van het decreet van 22 december 2017 over het lokaal bestuur en een ondersteunende opdracht voor de provinciegouverneurs.
Lokale besturen kiezen vrijwillig of en met wie ze fuseren.
De gemeenteraad van Hasselt gaf bij beslissing van 24 januari 2023 een mandaat aan het college van burgemeester en schepenen om voorbereidende gesprekken op te starten met de collega’s van Kortessem, gericht op een eventuele fusie van minstens stad Hasselt en gemeente Kortessem. Daarnaast gaf de gemeenteraad de opdracht om aan de hand van een nota perspectief te schetsen over de mogelijke fusie van gemeenten aan de hand van volgende onderzoeksvraag: “Stelt het samenvoegen van middelen de stad Hasselt, de gemeente Kortessem en eventueel andere gemeenten, de fusiegemeente in staat om hun taakstelling in de toekomst beter te kunnen uitoefenen?
De gemeenteraad van Kortessem besliste reeds op 15 december 2022 dat zij een onderzoek wenste op te starten om een vrijwillige samenvoeging met de stad Hasselt te onderzoeken.
Om die reden startten stad Hasselt en gemeente Kortessem einde januari 2023 een onderzoek naar de haalbaarheid en wenselijkheid van een mogelijke vrijwillige samenvoeging.
Het onderzoek naar de haalbaarheid en wenselijkheid van een mogelijke vrijwillige samenvoeging tussen stad Hasselt en gemeente Kortessem werd uitgevoerd tussen eind januari en maart 2023. Het onderzoek resulteerde in een perspectiefnota en een nota burgerbevraging, op basis waarvan de stad Hasselt en de gemeente Kortessem overtuigd zijn dat een vrijwillige samenvoeging een meerwaarde kan betekenen voor beide gemeenten. Beide besturen wilden het fusietraject dan ook verderzetten en keurden om die reden de principiële beslissing tot vrijwillige samenvoeging van hun gemeenten goed op de gemeenteraad van Hasselt op 25 april 2023 en op de gemeenteraad van Kortessem op 28 april 2023.
Na goedkeuring van de principiële beslissing tot samenvoeging voorziet het Decreet lokaal bestuur in een aantal mogelijkheden, waaronder het afsluiten van een beheersovereenkomst:
Artikel 356.
Vanaf de datum van de principiële beslissing van de betrokken gemeenteraden om over te gaan tot samenvoeging, vermeld in artikel 345, kunnen de samen te voegen gemeenten beheersovereenkomsten sluiten om voor bepaalde functies een beroep te doen op elkaars personeelsleden.
Als het ambt van algemeen directeur respectievelijk financieel directeur bij een van de samen te voegen gemeenten vacant wordt na de datum van de principiële beslissing van de betrokken gemeenteraden om over te gaan tot samenvoeging, vermeld in artikel 345, kan de gemeenteraad voor de vervulling van dat ambt een van de volgende zaken doen:
1° een beroep doen op een algemeen directeur respectievelijk financieel directeur van een van de andere samen te voegen gemeenten op basis van een beheersovereenkomst;
2° een waarnemend algemeen directeur respectievelijk financieel directeur aanwijzen tot aan de samenvoegingsdatum.
Artikel 356/1.
Vanaf de datum van de principiële beslissing tot samenvoeging kan elk van de samen te voegen gemeenten een vacature vervullen op een van de volgende manieren:
1° door te putten uit een bestaande wervings- of bevorderingsreserve;
2° door een aanwervingsprocedure;
3° door een bevorderingsprocedure;
4° door een procedure van interne personeelsmobiliteit;
5° door een procedure van externe mobiliteit;
6° door een samenvoegingsmobiliteit als vermeld in artikel 356/2;
7° door een combinatie van de procedures, vermeld in punt 2°, 3° en 4°.
Als de samen te voegen gemeente geen wervings- of bevorderingsreserve heeft aangelegd, kan ze voor de toepassing van het eerste lid putten uit de wervings- of bevorderingsreserve van de andere samen te voegen gemeente of gemeenten en van de samen te voegen openbare centra voor maatschappelijk welzijn die werd aangelegd voor een vergelijkbare functie.
Artikel 376.
Artikel 356, eerste lid, is van toepassing op de samen te voegen OCMW's met dien verstande dat "gemeenten" wordt gelezen als "openbare centra voor maatschappelijk welzijn".
Artikel 376/1.
Artikel 356/1 is van toepassing op de samen te voegen openbare centra voor maatschappelijk welzijn, met dien verstande dat "de samen te voegen gemeenten" wordt gelezen als "de samen te voegen openbare centra voor maatschappelijk welzijn", "de samen te voegen gemeente" wordt gelezen als "het samen te voegen openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn", "de andere samen te voegen gemeenten" wordt gelezen als "de andere samen te voegen openbare centra voor maatschappelijk welzijn" en "de samen te voegen openbare centra voor maatschappelijk welzijn" wordt gelezen als "de samen te voegen gemeenten".
Stad en OCMW Hasselt en gemeente en OCMW Kortessem wensen gebruik te maken van deze mogelijkheid en hebben hierover afspraken gemaakt in een beheersovereenkomst. De beheersovereenkomst regelt volgende zaken:
Deze beheersovereenkomst wordt ter goedkeuring voorgelegd aan de gemeenteraad en de raad voor maatschappelijk welzijn van Hasselt op 23 mei 2023 en aan de gemeenteraad en de raad voor maatschappelijk welzijn van Kortessem op 26 mei 2023.
Na goedkeuring zal de beheersovereenkomst ingaan vanaf 1 juni 2023 en een einde nemen op het ogenblik dat beide besturen fusioneren, dan wel op het ogenblik waarop het fusietraject een einde neemt. Er wordt tevens een opzegmogelijkheid met een opzegtermijn voorzien.
De artikelen 376 en 376/1 van het decreet van 22 december 2017 over het lokaal bestuur.