Terug
Gepubliceerd op 25/11/2022

2022_GR_00230 - Lokaal Energie- en Klimaatpact - Toetreding pact 2.0 - Goedkeuren

gemeenteraad
di 22/11/2022 - 20:30 Raadzaal
Goedgekeurd

Samenstelling

Aanwezig

Guido Fissette, voorzitter; Steven Vandeput, burgemeester; Marc Schepers, schepen; Dymfna Meynen, schepen; Habib El Ouakili, schepen; Laurence Libert, schepen; Rik Dehollogne, schepen; Nele Kelchtermans, schepen; Frank Dewael, schepen; Derya Erdogan, schepen; Michel Froidmont, gemeenteraadslid; Brigitte Smets, gemeenteraadslid; Karolien Mondelaers, gemeenteraadslid; Tom Vandeput, gemeenteraadslid; Kevin Schouterden, gemeenteraadslid; Pieter Cuppens, gemeenteraadslid; Joske Dexters, gemeenteraadslid; Lut Creemers, gemeenteraadslid; Gerald Corthouts, gemeenteraadslid; Joost Venken, gemeenteraadslid; Kim De Witte, gemeenteraadslid; Silvie Nickmans, gemeenteraadslid; Anne Caelen, gemeenteraadslid; Inge Hendrikx, gemeenteraadslid; Tom Cox, gemeenteraadslid; Raf Martens, gemeenteraadslid; Bart Moors, gemeenteraadslid; Koen Ooms, gemeenteraadslid; Dietrich Vandereyken, gemeenteraadslid; Carlo Gysens, gemeenteraadslid; Maryam Jamshid, gemeenteraadslid; Hubert Lenssen, gemeenteraadslid; Dirk Sweron, gemeenteraadslid; Marc Roppe, gemeenteraadslid; Peter Briers, gemeenteraadslid; Sameer Srivastva, gemeenteraadslid; Dirk Thoelen, gemeenteraadslid; Koen Deconinck, algemeen directeur

Afwezig

Bert Lambrechts, gemeenteraadslid; Frank Troosters, gemeenteraadslid; Stefan Hendrickx, gemeenteraadslid; Philip De Hollogne, gemeenteraadslid; Joost Laureys, adjunct-algemeendirecteur; Peter Vanaken, adjunct-algemeendirecteur

Secretaris

Koen Deconinck, algemeen directeur

Voorzitter

Guido Fissette, voorzitter

Stemming op het agendapunt

2022_GR_00230 - Lokaal Energie- en Klimaatpact - Toetreding pact 2.0 - Goedkeuren

Aanwezig

Guido Fissette, Steven Vandeput, Marc Schepers, Dymfna Meynen, Habib El Ouakili, Laurence Libert, Rik Dehollogne, Nele Kelchtermans, Frank Dewael, Derya Erdogan, Michel Froidmont, Brigitte Smets, Karolien Mondelaers, Tom Vandeput, Kevin Schouterden, Pieter Cuppens, Joske Dexters, Lut Creemers, Gerald Corthouts, Frank Troosters, Joost Venken, Kim De Witte, Silvie Nickmans, Anne Caelen, Inge Hendrikx, Tom Cox, Raf Martens, Bart Moors, Koen Ooms, Dietrich Vandereyken, Carlo Gysens, Maryam Jamshid, Hubert Lenssen, Dirk Sweron, Marc Roppe, Peter Briers, Sameer Srivastva, Dirk Thoelen, Koen Deconinck
Stemmen voor 32
Brigitte Smets, Carlo Gysens, Derya Erdogan, Gerald Corthouts, Habib El Ouakili, Hubert Lenssen, Joske Dexters, Joost Venken, Karolien Mondelaers, Kevin Schouterden, Lut Creemers, Laurence Libert, Michel Froidmont, Pieter Cuppens, Rik Dehollogne, Steven Vandeput, Maryam Jamshid, Silvie Nickmans, Anne Caelen, Marc Schepers, Inge Hendrikx, Nele Kelchtermans, Frank Dewael, Bart Moors, Tom Cox, Kim De Witte, Dirk Sweron, Peter Briers, Marc Roppe, Sameer Srivastva, Dirk Thoelen, Guido Fissette
Stemmen tegen 3
Frank Troosters, Koen Ooms, Dietrich Vandereyken
Onthoudingen 0
Blanco stemmen 3
Tom Vandeput, Dymfna Meynen, Raf Martens
Ongeldige stemmen 0
2022_GR_00230 - Lokaal Energie- en Klimaatpact - Toetreding pact 2.0 - Goedkeuren 2022_GR_00230 - Lokaal Energie- en Klimaatpact - Toetreding pact 2.0 - Goedkeuren

Motivering

Aanleiding en context

De internationale conferentie inzake milieu en ontwikkeling gehouden in Rio de Janeiro in 1992 en het internationaal verdrag van Kyoto van 1997 met betrekking tot het nemen van maatregelen ter bescherming van het klimaat en ter vermindering van de uitstoot van broeikasgassen.

Het ondertekenen van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen door de federale overheid in New York in 2015 aangaande het engagement om aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen te werken.

Stad Hasselt ondertekende het Burgemeestersconvenant 2030, met het engagement om 40% CO2 te besparen tegen 2030 en te werken aan klimaatadaptatie. Stad Hasselt maakte hiervoor een Klimaatactieplan 2030 op. 

Het Vlaams Energie- en Klimaatplan (VEKP) 2021-2030. 

Het Regeerakkoord Vlaamse Regering 2019-2024

Het bestuursakkoord acties 202-213, 443, 458, 485, 565-568,  i.v.m. acties rond energie-efficiëntie en hernieuwbare energie,  acties 23, 558, 560, 561 i.v.m. klimaatadaptatiemaatregelen en acties 431-434 rond participatie i.k.v. klimaat.

De toetreding van Stad Hasselt tot het Lokaal Energie en Klimaatpact 1.0 van de Vlaamse Regering, beslissing gemeenteraad van 28 september 2021.

Het 'FIT for 55'-pakket van de Europese Commissie waardoor Europese regelgeving in overeeenstemming wordt gebracht met de doelstelling van de Europese Unie om in 2030 de netto-uitstoot van broeikasgassen met ten minste 55% te verminderen ten opzichte van 1990. Met als gevolg de visienota van de Vlaamse Regering van 5 november 2021 ‘Bijkomende maatregelen Klimaat’ met een extra pakket aan maatregelen voor een reductie van 40% broeikasgasuitstoot (ten opzichte van 2005) voor de sectoren transport, bouw, landbouw, afval en industrie.

De vraag van de Vlaamse overheid, de VVSG en de Provincie Limburg tot onderschrijving van het Lokaal Energie- en Klimaatpact voor 5 december 2022. 

Argumentatie

Vlaanderen en de lokale besturen slaan, d.m.v. het Lokaal Energie- en Klimaatpact sinds 2021 de handen in elkaar om samen de nodige transitie in het energie- en klimaatbeleid waar te maken. Het Lokaal Energie- en Klimaatpact 2.0 (LEKP 2.0) geeft een vervolg aan het Lokaal Energie en Klimaatpact van 2021 en bevat een aanscherping van de klimaatambities die in LEKP 1.0 werden vooropgesteld. Dit in lijn met de verscherpte Europese klimaatdoelstellingen vermeld in het Fit for 55-pakket.

Het LEKP 2.0 volgt dezelfde principes als het LEKP 1.0. Twee van de vier concrete en herkenbare werven werden uitgebreid (zie hieronder) naar aanleiding van de reeds vermelde aanscherping op Europees niveau. Er wordt hierbij verder ingezet op een gelijktijdige bottom-up en top-down aanpak. Beide actoren, de Vlaamse overheid en de lokale besturen geven aan om naast de reeds bestaande engagementen verder werk te maken van de aangescherpte engagementen zoals hieronder vermeld:

Lokale besturen engageren zich om:

  • De doelstelling m.b.t. CO2-reductie voor eigen gebouwen en technische infrastructuur wordt verhoogd van -40% naar -55% CO2-emissies tegen 2030. De scope van deze doelstelling voor CO2-reductie wordt daarnaast uitgebreid naar eigen mobiliteit;
  • De primaire energiebesparingsdoelstelling wordt aangescherpt naar -3% per jaar vanaf 2023;
  • Geen principiële schepencollege- of gemeenteraadsbeslissing meer te nemen m.b.t. lokale heffingen op elektriciteitsmasten en sleuven van ELIA;
  • Aanpassingen in de streefdoelen onder de 4 werven:
    • Nieuwe uitdaging onder werf 2:
      • 25 fossielvrije renovaties onder de 50 collectieve renovaties per 1.000 wooneenheden tegen 2030.
      • De inwoners van 50 per 1.000 wooneenheden worden uitgenodigd voor een klimaattafel ter bespreking van een wijkgerichte aanpak voor einde 2024
    • Nieuwe uitdaging onder werf 3
      • 1,5 in plaats van 1 (semi-) publieke laadequivalenten per 100 inwoners (99.000 laadpunten (CPE)) tegen 2030.

 De Vlaamse overheid engageert zich om:

  • Territoriaal coördinatorschap door Vlaanderen (VR 2022 2502) voor het Europese Burgemeestersconvenant om o.a. technische en strategische bijstand aan ondertekende gemeenten te verlenen voor de ontwikkeling, uitvoering en monitoring van hun actieplannen voor duurzame energie en klimaat (SECAPS);
  • Het faciliteren van praktijkoplossingen voor een kwalitatieve ruimtelijke implementatie van het LEKP, het benutten van de synergiën tussen de 4 werven en via een werkplatform met 2.0-ondertekenaars gedetecteerde drempels oppakken. De Vlaamse Regering engageert zich voor een frequente opvolging (minstens jaarlijks) per bevoegd beleidsdomein;
  • In plaats van een apart sloopbeleidsplan, kan de renovatiedoelstelling (residentieel en niet-residentieel) worden voorbereid door een geïntegreerde lange termijn lokale renovatiestrategie. Het Netwerk Klimaat van VVSG zal hier een ondersteunende start-analyse voor laten opmaken (timing: begin 2023);
  • Verder bouwend op de start-analyse van het Netwerk Klimaat wordt een ‘Wijkrenovatietool’ aangeboden aan lokale besturen en hun partners om collectieve renovatietrajecten data-gestuurd te concretiseren en op te volgen t.e.m. uitvoering. Deze tool kan een handig instrument zijn om de klimaattafels wijkgericht te organiseren;
  • Versterking van de basisfinanciering van energiehuizen;
  • De invoering van de ‘Mijn VerbouwPremie’ en de ‘Mijn VerbouwLening’ en de versterking van het noodkoopfonds. 
  • Blijvend in te zetten op het ondersteunen van de lokale besturen bij het realiseren van state of the art fietsinfrastructuur;
  • De noodzaak voor een taxshift tussen de energievectoren (elektriciteitsfactuur verlichten door kosten door te schuiven naar fossiele energiedragers) heeft de Vlaamse Regering principieel ondersteund. Eerste stappen hiertoe zijn ondernomen (opkoop groenestroomcertificaten bij de netbeheerders, schrappen kost openbare verlichting, vergoeding REG-premies via de Vlaamse Veerkrachtmiddelen en de kost voor de minimale levering aardgas). Het blijft desalniettemin de expliciete ambitie van minister Zuhal Demir, en de voltallige Vlaamse Regering, om de inspanningen continu verder te zetten zodat er zoveel mogelijk bijkomende kosten uit de elektriciteitsfactuur worden gehaald. De Vlaamse Regering stelt voor om in samenwerking met de Federale overheid een samenwerkingsovereenkomst uit te werken om een sociaal rechtvaardige taxshift door te voeren van elektriciteit naar de verschillende fossiele energiedragers waarbij gemiddeld de energiekost van huishoudens en ondernemingen niet stijgt. Hierbij wordt gedacht aan oplossingen, zoals een uitzondering op de non bis in idem-wet. Een precedent hiervan vinden we terug in de gehanteerde methode voor de minerale olie. Hiervoor zal overleg worden opgestart met het federale beleidsniveau en rekening gehouden worden met Europese beleidsinitiatieven. VVSG zal frequent op de hoogte worden gehouden. Het is ook in dit kader dat aan de lokale besturen gevraagd wordt de heffing op de ELIA-elektriciteitsmasten af te bouwen, gezien hierdoor ook de elektriciteitsfactuur verlicht wordt met 11 miljoen euro per jaar;
  • Een eenmalige additionele budgettaire impuls voor LEKP 2.0 ondertekenaars van 22,5 miljoen euro voor de aangescherpte ambities van LEKP 2.0 te ondersteunen tijdens deze legislatuur. Deze middelen worden verdeeld als volgt: 8,75 miljoen euro voor 2022, 8,75 miljoen euro voor 2023 en 5 miljoen euro voor 2024. Deze engagementen kunnen binnen de perken van de daarvoor op de begroting van de Vlaamse Gemeenschap voorziene en beschikbare middelen en kunnen aangepast worden in functie van het algemeen begrotingsbeleid.

Door de ondertekening van het Lokaal Energie- en Klimaatpact geeft Stad Hasselt aan actie te ondernemen om de doelstellingen zoals vermeldt in LEKP 1.0 met de wijzigingen met betrekking tot Werf 2 en Werf 3 waar te maken.

De ondertekening van het Lokaal Energie- en Klimaatpact 2.0 en het uitvoeren van de gewenste en mogelijke acties geeft Stad Hasselt recht op een bijkomende financiële ondersteuning van de Vlaamse overheid d.m.v. trekkingsrecht. Dit gebeurt via cofinanciering 50%. Rapportering van de uitgaven gebeurt via codes in de jaarrekening en de opvolging van de acties verloopt via een jaarlijkse rapportering aan de gemeenteraad (eerste keer voor LEKP2.0 uiterlijk 1 maart 2024).

De subsidie wordt aangevraagd, ingediend en opgevolgd via het Loket Lokaal Bestuur.

We gebruiken deze middelen om het bestuursakkoord m.b.t. klimaat en energie uit te voeren. In eerste instantie ligt de focus op acties die inspelen op de KPI’s huishoudelijke verwarming en elektriciteitsverbruik bij rechtspersonen, zoals de wijkrenovaties, het ontzorgingstraject in het kader van energetische renovatie (PA5246 - Ontzorgingsproject door huis-aan-huis professionele energie-audits, PA5697 - Raamcontract groepsaankopen, PA5694 - Energiezuinige toestellen verhuren, ...) en het faciliteren van overschakeling op groene stroom door rechtspersonen (PA5701 - Hernieuwbare energie bij rechtspersonen) en acties rond adaptatie (ontharding en aanplanting van bomen, …) (PA5698 - #Hasseltboomt, PA5699 - Vergroenen speelplaatsen, PA6110  - Groene daken en gevels, ...). De lopende en/of voorziene projecten zullen versterkt en/of uitgebreid worden (wat betreft doelgroep, werkingsgebied, capaciteit, ...). De bijkomende middelen worden ook ingezet voor de bijkomende doelstellingen en eisen, zoals o.a. het organiseren van klimaattafels (PA6064) en fossielvrije renovaties. 

Juridische grond

Art. 2 van het Decreet Lokaal Bestuur: “De gemeenten zijn overeenkomstig artikel 41 van de Grondwet bevoegd voor de aangelegenheden van gemeentelijk belang. Voor de verwezenlijking daarvan kunnen ze alle initiatieven nemen. Ze beogen om bij te dragen aan de duurzame ontwikkeling van het gemeentelijk gebied.”

Het Bestuursdecreet van 7 december 2018, Titel II, hfdst. 3

Het Decreet Lokaal Bestuur van 22 december 2017, meer bepaald artikels 326 tot en met 341 betreffende het bestuurlijk toezicht.

De wet van 29 juli 1991 betreffende de uitdrukkelijke motiveringsplicht van bestuurshandelingen, en latere wijzigingen.

Financiële informatie

De stad Hasselt kan voor deelname aan het Lokaal Energie- en Klimaatpact 2.0 minstens 107.323 euro subsidie ontvangen voor het jaar 2022.

De subsidie is met  50% cofinanciering, voor elke euro die we uitgeven krijgen we een euro subsidie.

Eigen middelen mogen ook gaan naar personeelskosten.

Ook voor de komende jaren (2023-2024) worden er middelen voorzien door de Vlaamse overheid via het Vlaams Klimaatfonds en recurrente middelen. De exacte bedragen zijn nog niet gekend.

De opvolging van de besteding van de middelen wordt opgevolgd door een code toe te voegen in de jaarrekening: ABB-LEKP-2022.

Adviezen

Financieel advies Gunstig advies

Regelgeving bevoegdheid

Artikel 40-41 van het decreet lokaal bestuur
De gemeenteraad is bevoegd op basis van artikel 40-41 van het decreet lokaal bestuur

Besluit

De gemeenteraad beslist:

Artikel 1

De gemeenteraad onderschrijft het Lokaal Energie- en Klimaatpact 2.0 tussen de Vlaamse regering en de Vlaamse steden en gemeenten en dient een subsidiedossier in via het Loket Lokaal Bestuur.